موتور برق

موتور برق: تعریف و عملکرد

موتور برق یا همان برق اضطراری به دستگاهی اطلاق می‌شود که در زمان قطعی برق، قادر است نیازهای برقی شما را تأمین کند. اگر این دستگاه در اندازه و توان‌های کوچک ارائه شود، به آن موتور برق گفته می‌شود؛ اما اگر در اندازه‌های بزرگ‌تر و با توان بیشتر عرضه گردد، به آن دیزل ژنراتور می‌گویند که در بخش مربوط به دیزل ژنراتور نیز اشاره شده است. منظور از توان‌های کوچک بین ۱ تا ۱۰ کیلووات است که در مکان‌هایی مانند خانه، سوپرمارکت، آتش‌نشانی، کافه‌ها، کافه‌های سیار، مطب‌ها و آرایشگاه‌ها کاربرد دارند. موتور برق‌ها نیز همچون دیزل ژنراتورها دستگاه‌هایی هستند که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی یا همان برق تبدیل می‌کنند. لازم به ذکر است که این انرژی از مصرف سوخت بنزین، گازوئیل یا گاز حاصل می‌شود؛ بنابراین موتور برق‌ها نیز همانند دیزل ژنراتورها از نظر نوع سوخت دارای سه دسته‌بندی هستند.

عملکرد موتور برق

موتور برق (یا ژنراتور برق) بر اساس اصول الکترومغناطیسی عمل می‌کند. در این فرآیند، ابتدا یک موتور انرژی مکانیکی را تأمین می‌نماید. این انرژی مکانیکی از طریق چرخش شفت موتور به یک مغناطیس یا سیم‌پیچ منتقل می‌شود. سپس، اصول الکترومغناطیسی به کار گرفته می‌شوند؛ تغییرات مغناطیسی در جریان الکتریکی داخل سیم‌پیچ منجر به تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی می‌شود.

این انرژی الکتریکی به صورت جریان متناوب (AC) تولید می‌شود و قابلیت انتقال یا تبدیل برای مصارف گوناگون را دارد. در موتورهای برق بزرگتر، معمولاً مغناطیس‌های ژنراتور با یک توربین مانند توربین گازی یا آبی مرتبط هستند که انرژی مکانیکی مورد نیاز را از منابع مختلفی نظیر سوخت یا آب فشرده تأمین می‌کند. این فرآیند به تولید پایدار و مستمر برق برای کاربردهای مختلف کمک شایانی می‌نماید.

انواع موتور برق بر اساس نوع سوخت

موتور برق‌های بنزینی به عنوان یکی از پرفروش‌ترین و قوی‌ترین موتور برق‌ها در دنیای امروز شناخته می‌شوند. این محبوبیت به دلایلی است که در ادامه توضیح خواهیم داد. همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست، سوخت مصرفی این موتور برق‌ها بنزین است و همین امر نخستین دلیل فروش بالای آن‌ها محسوب می‌شود، زیرا بنزین سوختی است که به راحتی در دسترس همگان قرار دارد. دومین دلیل، طول عمر بالای این موتور برق‌هاست؛ چراکه موتورهای بنزینی با توجه به عدم سوزش خشک، نسبت به سایر انواع موتور برق دارای دوام بیشتری هستند.

موتور برق گازوئیلی: این نوع موتور برق نیز همانند موتور برق بنزینی از فروش بالایی برخوردار است که دلیل آن، هزینه پایین سوخت می‌باشد. با این حال، باید توجه داشت که گازوئیل نسبت به بنزین سوختی کمتر در دسترس است و استفاده از آن در همه مکان‌ها ممکن است انتخاب مناسبی نباشد.

موتور برق گازی: در زمینه سوخت، موتور برق گازی به دلیل هزینه بسیار پایین سوخت خود محبوبیت زیادی در میان مشتریان پیدا کرده است. اما این قیمت پایین نباید تنها دلیل انتخاب آن باشد، زیرا همین امر می‌تواند به کاهش طول عمر دستگاه منجر شود. شاید بپرسید چگونه؟ سوخت گاز در موتور برق با خشکی بیشتری می‌سوزد و این خشکی باعث افزایش خرابی و کاهش دوام دستگاه می‌شود. به همین دلیل، با وجود قیمت ارزان‌تر سوخت، هنوز نتوانسته جایگزین مناسبی برای موتور برق بنزینی شود. اگر بخواهیم انواع موتور برق را از جنبه‌های دیگر بررسی کنیم، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارند.

انواع موتور برق بر اساس سیستم راه اندازی

موتور برق‌های هندلی: این نوع موتور برق دارای مکانیزمی است که روشن و خاموش کردن آن به صورت دستی یا همان هندلی انجام می‌شود. بدین صورت که با استفاده از طنابی که در موتور برق تعبیه شده است و با کشیدن آن توسط دست، چرخش موتور آغاز می‌گردد. این عمل باعث انتقال سوخت به قسمت ژنراتور شده و جرقه‌ای ایجاد می‌کند که در نهایت منجر به تولید برق می‌شود.

موتور برق استارتی: همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست، سیستم خاموش و روشن کردن این موتورها با استفاده از یک دکمه استارت انجام می‌شود. به طور کلی، موتور برق‌های استارتی معمولاً دارای توان ۲ کیلووات و بالاتر هستند. با این حال، این موضوع همواره صحیح نیست و ممکن است موتور برقی با توان پایین‌تر نیز به صورت استارتی طراحی شده باشد.

لطفاً توجه داشته باشید که موتور برق‌های استارتی به طور قطع دارای سیستم هندل نیز هستند، اما موتور برق‌های هندلی لزوماً نباید سیستم استارتی را دارا باشند.

موتور برق با تابلو اضطراری: موتورهای برق مجهز به تابلو اضطراری عملکردی مشابه دیزل ژنراتور ولوو با تابلو اضطراری دارند. تابلو ATS پس از قطع شدن برق شهری، به صورت خودکار موتور برق را وارد مدار می‌کند و پس از بازگشت برق، به طور اتوماتیک موتور برق را خاموش کرده و از مدار خارج می‌نماید و مجدداً به شبکه‌ی برق شهری متصل می‌شود.

انواع موتور برق بر اساس شکل ظاهری

موتور برق‌های کیفی: موتور برق‌های کیفی که تصویر نمونه‌ای از آنها در زیر آمده است، دارای ظاهری شبیه به کیف سامسونت بوده و نسبت به سایر موتور برق‌ها وزن و ابعاد کوچکتری دارند. ممکن است این سوال برای شما پیش آید که کاربرد این نوع موتور برق‌ها چیست؟ این دستگاه‌ها برای سفر، کمپینگ، کوهنوردی و موارد مشابه بسیار مناسب هستند. زیرا با توجه به وزن کم، ابعاد کوچک و مهم‌تر از همه دسته‌ای که در بالای آن تعبیه شده است، حمل و نقل آنها را بسیار آسان کرده‌اند. لازم به ذکر است که این نوع موتور برق‌ها عموماً با توان پایین مثلاً ۱ تا ۳ کیلووات ساخته می‌شوند و تکفاز هستند.

موتور برق‌های معمولی: این نوع موتور برق‌ها دارای ظاهر سنتی و همیشگی هستند و در توان‌های ۱ تا ۱۰ کیلووات تولید می‌شوند. موتورهای با توان بالاتر به طور قطع دارای مکانیزم راه‌اندازی استارتی بوده و بدنه آن‌ها مجهز به چرخ و دسته است تا امکان جابجایی آسان فراهم شود. در ادامه، نمونه‌ای از این موتور برق‌ها را مشاهده می‌فرمایید.

انواع موتور برق بر اساس تعداد فاز

اکثر موتورهای برق موجود در بازار تکفاز هستند، زیرا به دلیل توان پایین، برای مصارف خانگی یا شرکت‌های کوچک که از برق تکفاز استفاده می‌کنند، مناسب می‌باشند. نکته قابل توجه این است که مقدار توان کاوا و کیلووات در موتورهای برق تکفاز برابر است؛ به عنوان مثال، یک موتور برق ۱۰ کاوا معادل ۱۰ کیلووات است.

در موتور برق‌ها، استفاده از سه فاز به ویژه در توان‌های ۷ تا ۱۰ کیلووات بسیار رایج است. این نوع موتورها برای مصارف کارخانه‌های کوچک، واحدهای تولیدی، داروخانه‌ها و سایر مکان‌هایی که به برق سه فاز نیاز دارند، مناسب می‌باشند.

تفاوت موتور برق و دیزل ژنراتور

موتور برق و دیزل ژنراتور هر دو دستگاه‌هایی هستند که به تولید برق می‌پردازند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در عملکرد و کاربردهای عمده‌شان نهفته است. موتور برق در واقع یک موتور احتراق داخلی محسوب می‌شود که از سوخت‌های متنوعی نظیر بنزین، گاز طبیعی یا گازوئیل برای تولید انرژی مکانیکی بهره می‌برد و سپس این انرژی مکانیکی توسط یک ژنراتور به انرژی الکتریکی تبدیل می‌گردد.

از سوی دیگر، دیزل ژنراتور مانند دیزل ژنراتور بادوین به عنوان یک دستگاه کامل شناخته می‌شود که شامل موتور دیزل و ژنراتور برق است. این دستگاه با استفاده از سوخت دیزل انرژی مکانیکی تولید کرده و سپس این انرژی را به طور مستقیم به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. معمولاً از دیزل ژنراتورها برای تأمین برق در شرایط اضطراری، مناطق با نیاز بالای برق و همچنین برای پشتیبانی در زمان‌های قطعی برق بهره‌برداری می‌شود. در حالی که موتورهای برقی بیشتر برای تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی در کاربردهای متنوعی مانند خودروها، ماشین‌آلات صنعتی و ابزارهای قابل حمل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نحوه محاسبه قیمت موتور برق

قیمت موتور برق تحت تأثیر متغیرهای مختلفی قرار می‌گیرد. عواملی که در تعیین قیمت نقش دارند شامل ظرفیت موتور، که به کیلووات (kW) یا مگاوات (MW) اندازه‌گیری می‌شود، برند و مدل موتور، ویژگی‌های فنی مانند کارایی و کیفیت ساخت، نوع سوخت مصرفی مانند دیزل یا گاز و نیاز به تجهیزات اضافی نظیر سیستم‌های کنترل و ایمنی هستند. همچنین شرایط محلی از جمله وضعیت بازار و موقعیت جغرافیایی نیز بر قیمت تأثیرگذارند. به طور کلی، موتورهایی با ویژگی‌های پیشرفته‌تر یا ظرفیت بالاتر و برندهای معتبرتر معمولاً قیمت بیشتری دارند. برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر درباره قیمت‌ها، توصیه می‌شود با شرکت آذر موتور تماس حاصل فرمایید تا با ارائه مشخصات دقیق مورد نظر خود، از مشاوره مناسب بهره‌مند شوید.